Nỗ lực bất thành của các hãng muốn thoát khỏi Google

Samsung, BlackBerry hay Nokia đều từng muốn tạo ra những chiếc smartphone chạy hệ điều hành của riêng mình nhưng cuối cùng đều quay về với Android.

Năm 2008, Google trình làng Android nền tảng di động đầu tiên của mình. Ra sau iOS của Apple một năm, Android càng trở nên nhỏ bé trước Symbian đang thống trị thị trường vào thời điểm đó cùng với Nokia hay RIM với BlackBerry OS. Tuy nhiên đến 2011, Android đã vươn lên mạnh mẽ để trở thành hệ điều hành phổ biến nhất trên smartphone và thống trị đến nay.

Khoảng 10 năm trước, thị trường smartphone đa dạng hệ điều hành chứ không chỉ có iOS và Android như hiện nay.

Sự phát triển thần tốc của Android là do nền tảng này mở cho tất cả nhà sản xuất có nhu cầu. Samsung, HTC, LG... tăng trưởng doanh số song hành cùng với sự lớn mạnh của Android và sự "bành trướng" của Google buộc BlackBerry hay Nokia phải thay đổi cả về phần cứng cũng như phần mềm. Tuy nhiên thay vì bắt tay, một số hãng đã phát triển hệ điều hành riêng hoặc tạo liên minh đối trọng với Google.

Sau những nỗ lực cải tiến hệ điều hành Symbian mà không đem lại kết quả rõ rệt, Nokia đã kết hợp với Microsoft bằng việc sử dụng Windows Phone. Tuy nhiên hệ điều hành này không được đón nhận, việc kinh doanh của Nokia thêm sa sút. Ngay cả khi lần đầu tiên chấp nhận dùng Android vào 2014, dòng Nokia X cũng cố gắng thoát khỏi bóng của Google bằng việc làm giao diện tương tự Windows Phone và sử dụng ứng dụng của Microsoft.

Thiết kế "nửa nạc, nửa mỡ" của Nokia X khiến công ty lún sâu vào khủng hoảng và phải bán mình cho HMD Global với giá bằng một phần 20 mức mà Microsoft mua lại. Khi vào tay chủ mới, điện thoại Nokia chuyển hướng chạy hệ điều hành Android hoàn chỉnh, thậm chí giao diện không tùy biến nhiều so với bản gốc của Google, lấy việc cập nhật sớm Android làm thế mạnh cho sản phẩm của mình.

Android trở thành nền tảng thống lĩnh thị trường smartphone. Ảnh: iMore

Tương tự câu chuyện của Nokia, BlackBerry chọn cách đấu lại Android, iOS bằng nền tảng ban đầu của mình nhưng tùy biến để dùng với màn hình cảm ứng. Dòng BlackBerry Torch ra đời 2010 có màn hình đa điểm cỡ lớn, trượt lên để lộ bàn phím QWERTY, song chừng đó là chưa đủ để hãng tạo sức hút trước iPhone 4, Motorola Droid X hay HTC Evo 4G ra cùng thời.

Đến 2013, công ty quyết tâm làm mới hoàn toàn với hệ điều hành BlackBerry 10 của riêng mình. Nền tảng này có thể chạy các ứng dụng Android cài từ ngoài nhưng các thao tác thực hiện tương đối phức tạp, khả năng tương thích thấp, phụ thuộc vào Google Service nên đã bị "khai tử" vào 2016. Sau đó, BlackBerry đổi chủ, đồng thời lựa chọn Android làm nền tảng nên doanh số điện thoại đã được cải thiện, thu hút nhiều người dùng hơn.

Ngay cả Samsung, đi lên trong ngành smartphone nhờ Android, cũng muốn giảm bớt lệ thuộc vào Google. Từ 2009, công ty điện tử Hàn Quốc đã trình làng dòng điện thoại Wave chạy hệ điều hành Bada cho chính mình phát triển. Đến 2013, Samsung tiếp tục cho ra smartphone dùng Tizen OS, song song với các thiết bị chạy Android.

Các mẫu điện thoại chạy hệ điều hành riêng của Samsung không được thị trường đón nhận nên sau đó hãng chỉ tập trung vào Android. Tuy nhiên, công ty điện tử Hàn Quốc quyết tâm không phụ thuộc vào Google với đồng hồ thông minh và TV thông minh. Hãng dùng Tizen cho những thiết bị này, trong khi các nhà sản xuất khác lựa chọn hợp tác với Google bằng việc dùng hệ điều hành Wear OS (trước đây là Android Wear) và Android TV.

Cách đây gần chục năm khi Android chưa quá mạnh, một số nhà sản xuất đã tìm cách giảm lệ thuộc vào Google nhưng bất thành. Android hiện nay chiếm thị phần tới 85%, 15% còn lại thuộc về iOS và không có chỗ đứng cho bất kỳ hệ điều hành nào khác trên thị trường smartphone, theo dữ liệu của IDC. Thậm chí, Android sẽ còn mạnh lên khi dự báo tới 2023 chiếm 86,7% thị phần, thu hẹp iOS còn 13,3%. Vì thế ngoài Apple, các nhà sản xuất điện thoại khác hiện nay càng phụ thuộc nhiều vào Android.

Đình Nam